A cidade de Santiago de Compostela
O crecemento experimentado por Compostela a partir do ano 1000 converteuna nunha cidade con gran peso relixioso, político, económico e cultural. A súa condición de sé apostólica, ser unha das arquidioceses máis importantes da península e cabeza dun señorío moi extenso e poboado, contribuíron ao establecemento de institucións relixiosas, políticas, educativas e asistenciais que deixaron a súa pegada no urbanismo.
Desde a Idade Media, Santiago foi a cidade galega máis coñecida internacionalmente e aínda que non foi recoñecida como capital ata o século XX, tivo un papel preeminente, sendo no século XVII, a máis poboada das sete cidades do Antigo Reino de Galicia.
Boa parte da poboación vivía da artesanía, do comercio ou das rendas do capital. O abastecemento de produtos básicos e materias primas procedía, polo xeral, das proximidades, sen renunciar á importación de produtos foráneos (aceites, panos, cerámicas de calidade...). Na Idade Moderna foi un importante centro de comercialización dos seus produtos artesanais e de redistribución de mercadorías procedentes doutras rexións.
A reinventio. A pervivencia da peregrinación
En 1879, promovido polo cardeal Payá e coa axuda do cóengo e historiador Antonio López Ferreiro, acháronse na catedral os restos do Apóstolo que foran agochados en 1589 por orde o arcebispo Juan de San Clemente ante o temor a un ataque do pirata Drake.
A autenticidade destas reliquias, recoñecida polo papa León XIII na Bula Deus Omnipotens (1884), supuxo o comezo das peregrinacións modernas e a revitalización da cidade.
A partir de aí, os acontecementos políticos marcarán o seu desenvolvemento: a escasa afluencia foránea durante as guerras mundiais, a utilización por parte da ditadura de Franco como exaltación do sentimento nacional ou o impulso definitivo que supuxo a creación do Xacobeo 93 na democracia.
